Alles in de juiste kast leggen
In dit rubriekje wordt met enige zalvende mildheid de actualiteit aan de balie overlopen. De conferentie van de jonge balie serveerde vorige vrijdag volgens een aloude traditie weer kilo’s mosselen, terwijl op datzelfde moment in Brussel de minister van justitie ontslag nam omdat op het Brussels parket iemand een dossier “in de verkeerde kast had gelegd”. Enkele uren ervoor vond de openingsconferentie plaats van de Antwerpse balie, waar de openingsredenaar reflecteerde over de vraag hoe groot de impact van artificiële intelligentie is op justitie. De spreker wees er op dat computers nooit de advocaten (en bij uitbreiding de rechters) gaan kunnen vervangen, omdat AI weliswaar een nuttig hulpmiddel kan zijn maar toch nooit het menselijk oordeel om een zaak te beslechten zal kunnen vervangen. De spreker kon niet vermoeden dat enkele uren later toch pijnlijk duidelijk is geworden dat er voor justitie nog een lange weg te gaan is en we toch nog lange tijd met “oude” problemen zullen blijven worstelen. Er blijken dus nog papieren dossiers te bestaan die blijkbaar in geen enkele databank zijn opgenomen, waarbij dan nog een wankel rappelsysteem wordt gehanteerd. Op die manier kunnen dus op het parket in Brussel dossiers van de radar verdwijnen omdat ze in een verkeerde kast zijn terechtkomen. Op de vraag of dat ook bij andere parketten zou kunnen, is er (voorlopig) nog geen antwoord.
U heeft ondertussen in de media kunnen lezen dat de Procureur des Konings van Limburg Guido Vermeiren door de Hoge Raad voor de Justitie werd voorgedragen als nieuwe Procureur Generaal bij het Hof van Beroep in Antwerpen. Recent kwam hij nog in het nieuws toen hij zich namens het parket verontschuldigde omdat per vergissing in de zaak van de Reuzegommers de besmeurde kleren van het slachtoffer werden vernietigd. Hij toonde toen een nederige justitie, wat ook door de balie werd geapprecieerd.
Op dinsdag 24 oktober zal de Hoge Raad voor de Justitie in principe de voordracht doen van de opvolger van Guido Vermeiren aan het hoofd van het Limburgs parket.
Vorige week was de voorzitter van de Orde van Vlaamse Balies aanwezig op de opening van het gerechtelijk jaar aan de balie van Montreal in Canada, nadat hij al eerder werd gespot bij de Law Society in Londen. Wie kennis krijgt van de reisverslagen van die buitenlandse expedities ontdekt dat overal ter wereld de balie voor dezelfde uitdagingen staat: naast de vraag of Artificiële Intelligentie een bedreiging vormt voor ons beroep, zijn er overal ook discussies over wie toegang moet kunnen krijgen tot het beroep en hoe het komt dat zoveel talentvolle juristen snel afhaken. Uiteraard blijft er ook wereldwijd de bezorgdheid over het vrijwaren van de onafhankelijkheid van de advocatuur.
Vorige week had de Stafhouder van Antwerpen het in haar repliek op de openingsredenaar over het eigen mentaal welzijn van de advocaten. “Advocaten zijn de professionele ontzorgers van hun cliënten. We zijn gewend om de belangen van onze cliënt boven de onze te stellen. Maar wat als ons eigen mentaal welzijn daaronder lijdt?” vroeg ze zich af. In 2022 was 42 % van alle schadegevallen die aangegeven zijn bij Precura (onze verzekeraar gewaarborgd inkomen) gerelateerd aan psychische klachten.
De Stafhouder van Antwerpen riep de advocatenkantoren op aandacht te hebben voor de balans tussen werk en privé en ze vond dat ze daar een prioriteit van moeten maken. “Jong talent zal niet langer aangetrokken worden zonder aandacht te besteden aan een veilige, flexibele en inclusieve werkplek en genoeg (door)groeimogelijkheden voor jonge advocaten”.
Ook onze eigen balie zal daarover verder moeten nadenken. We besteden nu veel aandacht en zorg aan de stagiairs en dat moeten we zeker blijven doen. Maar moeten we ook niet wat meer aandacht hebben voor de jonge medewerkers? Voor hen bestaat er geen opvolgingskader meer, of zij nu ervoor kiezen op eigen benen te staan, dan wel aansluiten als advocaat-medewerker. Geen minimumbescherming zoals tijdens de stage, geen stagecommissie bij wie ze terecht kunnen. Natuurlijk zijn het advocaten die als ze goed willen opkomen voor de belangen van hun cliënten ook in staat moeten zijn voor zichzelf te kunnen opkomen. Maar zo simpel is het niet. Het verdient alvast ook in Limburg de aandacht van de raad van de orde. Ook hier moeten we ervoor zorgen dat de problemen niet in de verkeerde kast terechtkomen.
Hugo Lamon