Een advocaat is meer dan enkel een jurist
Advocaten zijn juristen, maar met het recht alleen hebben we niet genoeg. We staan ook met onze beide voeten in de samenleving en dat is ook zichtbaar. Enkele dagen geleden maakte ik, op weg naar een weekendje zee, een tussenstop in het West-Vlaamse dorp Sijsele (deelgemeente van Damme), waar een benefietavond plaatsvond van een VZW die een school steunt in Nepal. Ik wilde een lid van die vereniging steunen, maar toen ik het zaaltje van dat liefelijk dorpje binnenstapte kwam ik meteen een confrater van de Limburgse balie tegen. We keken mekaar aan en vroegen ons tegelijkertijd af: “wat brengt u hier?”. De confrater blijkt een liefhebber van Nepalese kunst te zijn en kent persoonlijk de plaatselijke voorzitster van de organiserende vereniging. We hadden een leuke babbel over Nepal en de Nepalese kunst, waarmee meteen duidelijk werd dat een advocaat met meer begaan is dan enkel de dossiers en de kennis van het recht. Dat Nepal twee Limburgse advocaten in een dorpszaal in West-Vlaanderen zou samenbrengen blijft toch merkwaardig.
Over enkele weken verschijnt het boek van een andere Limburgse confrater, die zich de afgelopen jaren verdiepte in de levensloop van kunstschilder Pieter Breughel de oude. Van die man is geweten dat hij in Brussel overleed op 9 september 1569, maar over zijn geboorteplaats bestaat veel onduidelijkheid. Volgens sommigen zou hij in Breda geboren zijn, maar anderen denken dat hij misschien wel in onze contreien het levenslicht zag. Onze confrater deed hierover een uitgebreid bronnenonderzoek en het resultaat van zijn jarenlange opzoekingen bundelde hij in een prachtig boek. Volgens hem bewijst hij hiermee dat Pieter Breughel (die werd geboren tussen 1525 en 1530) het levenslicht zag in Limburg en meer in het bijzonder in Kleine Brogel. Met zijn juridische inzichten inzake het bewijsrecht van stukken wilde hij een kunsthistorisch discussiepunt beslechten. Advocaten zijn meer dan alleen maar bezig met het kil analyseren van rechtsregels.
En u weet natuurlijk hoeveel confraters van onze balie actief zijn in het verenigingsleven, in serviceclubs of in de lokale politiek. Was dat engagement het gevolg van hun opleiding (“laten we het aan advocaat vragen, die weet hoe het moet”) of is het eerder zo dat een advocaat maatschappelijk betrokken is. Het zijn diegenen die in hun humanioratijd actief waren in de jeugdbeweging, later in de studententijd in het praesidium van een studentenclub zaten, daarna als bij toeval in het bestuur van de jonge balie terechtkwamen of in het bestuur van de tennis-voetbal- of andere sportclub, een culturele vereniging of in een wijkcomité. Advocaten vind je overal in het maatschappelijk leven en het toont aan dat een advocaat meer is dan een dossiervreter. Soms doen ze dat in stilte en ver weg van de schijnwerpers, in het vrijwilligerswerk of in hulporganisaties allerhande. Een confrater uit St.-Truiden organiseert zelfs bokswedstrijden waarvan de opbrengst gaat naar kankerpatiënten.
Sommigen zeggen dat de advocaat zich “moet laten zien” wil hij ook de aandacht trekken van potentiële cliënten, maar andere vinden het niet meer dan normaal dat een advocaat zich engageert en zich ten dienste stelt van de samenleving.
Misschien moet je om een goed advocaat te zijn meer dan enkel een goed jurist zijn. De oudere confraters herinneren zich misschien nog wijlen Prof. Marcel Storme (vader van Prof. Matthias Storme) die jarenlang gerechtelijk recht doceerde aan de universiteit in Gent. Bij het mondeling examen ondervroeg hij niet enkel over de kennis van het burgerlijk procesrecht, maar peilde hij ook naar algemene kennis over cultuur en samenleving. Dat zou nu aanleiding geven tot klachten en procedures, maar het is nog maar de vraag of de gedachte zelf zo verfoeilijk is. Advocaten zijn meer dan technocratische kennismachines van recht en van procedures. We zijn ook mensen van vlees en bloed, die met beide voeten in de samenleving staan en door een brede kennis ook beter de juridische geschillen in een beter perspectief kunnen plaatsen.
Dat allemaal dus om te zeggen dat het goed is dat er nog zovele confraters zich overal in de samenleving engageren. Advocaten geven daarmee blijk van een grote betrokkenheid bij wat er in de wereld gebeurt. In een wereld waarin de artificiële intelligentie in opmars is, kunnen advocaten zo het verschil blijven maken.